İş hayatında başarılı olmak için ne gerekir? Öğrencilere tavsiyeleriniz nelerdir?

Çok iyi bir İngilizce. Yani şiir yazacak kadar etim mezunuysam, şiir yazacak kadar İngilizce bilmem gerekiyor. Şu anda İngilizce, uluslararası dil olarak kabul ediliyor. Bunu hiçbir yere oturtmamak gerekiyor. Bunu, bu ulusal yani manevi bir yere oturtmayalım. Bu, kabul edilen herkesin bildiği bir durum değil. Alman da İngilizceyi çok iyi konuşabiliyor, Türk de konuşabiliyor, İngiliz de konuşuyor, Rus da konuşuyor, Çin de konuşuyor; bu demek değildir ki bu bir ortak dil. Bunu kabul edelim. Ancak iletişim için değer veriyoruz. Başka bir değeri yok bizim için. Yani, İngilizceyi şiir yazacak kadar bilmek gerekiyor ve çok iyi bir kompozisyon yazabilmek lazım. Kompozisyon, içerideki fikirleri toparlayabilmek, sıralayabilmek, tekrarlamamak, gereksiz yazmamak ve uygun kelimeyi seçip bulabilmek anlamına geliyor. Bu altın değerinde. Bununla insanın yetenek kazanması, pratik etmeden olmuyor. Ortaokulda, ilkokulda, lisede hocalarımızın bize kırmızı kalemle kompozisyon düzeltmesini hatırlıyorum. Bilmiyorum, size de yaptılar mı? Kırmızı kalemle düzeltirlerdi; işte pratik yaparak gelişebilirdik. Bu çok önemli. Eğer ben iyi bir analiz geliştirmek istiyorsam çok iyi bir analitik yetenek edinmem gerekiyor.

Şimdi mühendisliğin tanımını şöyle yapıyorlar: Mühendis, işi yarayla yarımayan aileden gelen kişidir. Yeterince bütçe hiçbir zaman mühendise tasarım için verilmez; azıp para verilir. Böyle de ne yapayım? Kaderimiz hemen bir şeyi tasarlamamız isteniyor. Örneğin, bir otomobili tasarlayın. Biz de tabii ki iyi mühendisiz. Ne demek istiyorum? O verilen parayla en iyisini yapacağız. O zaman bazı parametreler önemli değil. Mesela, araba tekerleği çamura girdiğinde önemli değil, çukura girdiğinde önemli. Bu matematiğe biraz girmek demek. Bunları anlayabilen, önemi önemsizden ayırabilen, hangi parametre üzerine daha çok matematiksel eğilim formülasyonu yapabileceğini bilerek hareket eden kişi demektir bu.

Analitik yeteneği çok iyi geliştirmek lazım. Benim THY'de başarıya ulaştıysam, bu etütten başlayan, tabii ki ortaokul ve ilkokulda aldığım eğitimin payı var. Hocalarıma da selam söyleyeyim, analitiğin bana çok büyük katkısı oldu. Hemen her konuda, sosyal konular, mühendislik, analiz ya da finans gibi konularda, bu parametre önemlidir, bu önemsizdir şeklinde hızlıca karar verebiliyorum.

Bunu konuştuk. Bu konuşmuyoruz, şu önemli. Hemen karar verebiliyorum; bu etüdün verdiği analitik yetenek ve analitiği geliştirmek çok önemli. İyi bir İngilizce kompozisyon, iyi bir analitik düşünce ve özgüven sağlayarak isterseniz genel müdür olun, isterseniz olmayın. Siz THY Genel Müdürüsünüz; bence öyle düşünün.