Bence iş dünyasında ilk başta deneyim daha önemlidir. Belki kariyerinizin ilk aşamasında eğitim daha ön plandadır. Kendi mezun olduğunuz okul veya alanla ilgili bir iş bulmaya çalışıyorsunuz. Ancak daha sonra, bence insanlar belli bir formasyon aldıktan sonra mühendislik gibi alanlara yöneliyorlar. Bu Türkiye’de çok yaygın bir durumdur; mühendisler pazarlamaya ilgi duyarlar ve bunu yaparlar, işletme mezunlarının yanında.

Kariyerin ilk aşamasında okul önemlidir. Çünkü size ilk kapıyı açan şey okulunuzdur ve bu noktada girebileceğiniz alanlar sınırlıdır. Ancak sonrasında, eğer kişi sevdiği işi, sektörü ve pozisyonunu biliyorsa ve ne yapmak istediğine odaklanıyorsa, başarıya ulaşmak için çaba harcamalıdır. Belki doğrudan istediğiniz şirkete, istediğiniz pozisyona giremezsiniz, ama istediğiniz pozisyonu başka bir şirkette değerlendirme imkânınız vardır. İstediğiniz şirkete girebilirsiniz, ancak farklı bir rolde başlayabilirsiniz. İnsanlar bu durumda, yavaş yavaş çabalayarak istedikleri yere gelme konusunda başarılı olabileceklerini düşünüyorum; bu tamamen isteğe bağlıdır.

Bir de benim öngördüğüm şöyle bir durum var: Belli bir süre sonra, insanlar bence ilk istedikleri şeyle üç veya dört yıl sonra istedikleri şey çok değişiyor. Bu da bence sürekli değişen bir süreç. Ne kadar fazla deneyim olursa ve ne kadar çok alan ve pozisyon görürse, insanlar hayatta ne istediklerini daha iyi anlıyorlar.

Örneğin, kendi kariyerime baktığımda, bir dönem mühendislik yaptıktan sonra mühendislik istemediğimi fark ettim. İlk işimi bulmamın nedeni belki de okulumdu; mühendislik okudum, ardından mühendis olarak işe başladım. Bu anlamda, kariyerin ilk aşamasında eğitim daha önemli. Ama ben mühendislik yapmak istemediğimi anladığımda, önümdeki fırsatlara baktığımda proje yönetimi gözüme çarptı. Daha sonra proje yönetimi ve pazarlama alanına geçtim. Pazarlama alanında devam ederken "Ben bundan sonra danışmanlık (consulting) yapmak istiyorum" dediğimde, önüme AMB gibi bir fırsat çıkması gerektiğini düşündüm; bu benim için önemli bir dönüm noktasıydı.

Sonuçta, ne yapmak istediğinizi bilmek ve buna ulaşmak için neye ihtiyacınız olduğunu anlamak önemli. Bu tamamen bir süreç. MBA yaptığım dönemde, 2013 yılında kariyerime başladığım 2005 yılına dönsem, o zaman çok farklı fikirlerim olabilirdi.

Örneğin, 2013 yılında MBA yaparken girişimcilere baktığımda, birçok kişinin girişimcilik alanında başarılı olduğunu düşündüm; birçok kişi girişimcilikle ilgileniyordu. Ancak dört yıl sonra hayatım çok farklı bir yöne gitti. Şu anda kurumsal hayatta çalışabileceğimi düşünmüyorum. Dediğim gibi, insanlar ne eğitime ne de diğer faktörlere çok takılmamalılar. Bu, kariyerleri boyunca bir süreç; insan hayattan ne istiyor, ne bekliyor ve neyin onları mutlu edeceğini bulacaktır. Yavaş yavaş farklı rollerde yer aldıkça, bunu keşfetmeye başlayacaklar.