Kurumsal dünyadan start-up dünyasına katılmak isteyen insanlara tavsiyelerim olursa, birkaç önemli nokta aklıma geliyor. Öncelikle, katılmak istediğiniz projenin gerçekten doğru bir proje olup olmadığını sorgulamak gerekiyor. Birçok insanın aklına fikirler gelse de, bu fikirlerin arkasında bir "product-market fit" olup olmadığını, yani pazarda gerçekten bir ihtiyaç olup olmadığını değerlendirmeleri şart. Ayrıca, bu ihtiyacı karşılayan başka bir firma veya ürün var mı, bunu da iyi analiz etmek önemlidir.

Eğer bir fikriniz varsa, o fikri hayata geçirmek için iyi bir ekibinizin olup olmadığını düşünmelisiniz. Sahip olmadığınız yetenekleri aşağıdan alabilecek misiniz; bu, işin önemli bir parçası. Üçüncü olarak aklıma gelen bir anoloji var: İnsanlar kendi bebeklerini çok severler, hiç kimse çirkin sayılmaz onun için. Ancak bazen yatırımcılar, “Senin bebeğin çirkin” diyebiliyor. Bu durumda, bazen düzeltici bir lens gereği doğuyor. Yatırımcılar, arkadaşlar veya dışarıdan mentörlerden destek almak, özellikle ilk girişim aşamasında çok önemli.

Çünkü gerçeklerle yüzleşmek, alınacak aksiyonlar açısından büyük önem taşıyor. Diğer bir nokta ise beklentileri yönetmektir. Yönetim danışmanı iken on üç, on dört saat çalıştığımı düşünüyordum; ama şu anda start-up ortamında çok daha fazla çalıştığımı görüyorum. Yatırımcılar, bir girişimi değerlendirirken, bunun büyük bir proje olup olmadığını sorguluyor. Girişimci için hem maddi hem de manevi bir geri dönüş sağlayabilir mi? Bu soruları irdelemek gerek.

Bir diğer önemli kriter, doğru ekibe sahip olup olmadığınızdır. Bunu yönetebilmek ve uygulayabilmek için ekibinizin uyumu çok önemlidir. Ayrıca girişimlerin uzun süreçler olduğunu unutmamak gerekiyor. Örneğin, Yemeksepeti başarılı bir girişim; ancak ekibi 2016-2017'de kuruldu. Başarıya ulaşmak için genellikle uzun sayılabilecek bir zaman dilimi, ortalama yedi sekiz yıl, gerekmektedir. Dolayısıyla, gerçekten sevdiğiniz bir iş olup olmadığını ve bu işten altı yedi yıl boyunca sıkılıp sıkılmayacağınızı değerlendirmeniz önemlidir.