Ben konuya kurumsal yönetişim ilkeleri itibarıyla yaklaşacağım. Bildiğiniz gibi, kurumsal yönetişimde ana prensipler şeffaflık, sorumluluk alma, hesap verebilirlik ve adil olma üzerinedir. Bunu aslında her bireyin kendisine de uygulaması gerektiğini düşünüyorum. Yani, eğer siz annenizden, babanızdan, hocanızdan, amirinizden, arkadaşlarınızdan, astlarınızdan veya üstlerinizden belirli beklentilerde bulunuyorsanız, herkesin kişilik ve davranış farkı olmaksızın aynı şekilde davranmasını istiyorsanız, öncelikle gençlerin ve sizlerin de şeffaf olması gerekir.

Hesap istiyorsanız çevrenize, yani belediye örneğini ele alırsak, çöpü döküp dökmediğine, devletin sorumluluğunu yerine getirip getirmediğine, annem veya babamın bana iyi bakıp bakmadığına, hocalarımın bana doğru davranıp davranmadığına bakmalısınız. Hesap soruyorsanız, öncelikle hesap verebilir olmalısınız. Bu kural kurumsal hayatta da geçerlidir; ister yönettiğiniz kişiler, ister sizi yöneten yöneticiler veya üst yöneticiler için de bu durum aynıdır. Sorumluluk almak önemli bir ilkedir. "Ben zaten yeterince şeffafım, hesap verebiliyorum" diyemeyiz. Sorumluluk almak önceliğimiz olmalı; çünkü toplumsal yaşama ancak sorumluluk alarak uyum sağlayabiliriz.

Nihayetinde adil olmak zorundayız. Eğer yaşadığımız ortamlarda adalet istiyorsak, uygun ve adil davranış sergilememiz gerekir. Biz de yapı itibarıyla, özümüz itibarıyla demokrat ve adil olmalıyız. Bütün bu çerçevenin üzerine kanaatim odur ki değerleri giydirmek lâzım. Sokrates, modern felsefenin kurucusu, "Cesur olmak ve yılmamak önemli güdülerdir," demiştir. Başarı, bir afrodiziak gibidir; başaran insanlar beğenilir, takdir görür ve genelde son derece mutlu olurlar. Ancak, başaramayan insanlar da var ve başarısız olmak, hayatın getirdiği doğal bir durumdur. Bu nedenle, cesur olmak ve yılmamak üzerine bir de kendini fazla ciddiye almamak konusunu eklemek istiyorum. Başaramayabilirsin, bu da senin için iyi bir deneyimdir. Yeniden deneyebiliyor musun? Rudyard Kipling’in "Eğer" şiirinde olduğu gibi, yere düştüğünde ayağa kalkıp yine aynı cesaretle yola devam edebiliyor musun?

Bir diğer önemli nokta, iyi bir dinleyici olmaktır. Bu biraz klişe bir ifade olsa da, bana göre iyi bir dinleyici olmak; empati kurabilmek, karşındakini duymak, sen diliyle konuşabilmek ve onun söylediklerini gerçekten özümsemek demektir. Bu sürecin sonunda, sorularla yanıt vermek, dinlediğinizin en güzel işareti olacaktır. Oradan alacağınız bilgilerle durumu bütünleştirip en doğru yanıtı verebilmek önemlidir.

Bir de çok yönlü olma meselesi var ki bu da yine klişe bir kavram. Ne demek istiyoruz? Yurt dışındaki üniversitelere kabul sürecinde, herkes özgeçmişine hangi sağlık, eğitim veya yardım kuruluşlarında çalıştığını yazar; ayrıntılı referanslar toplar. Kimisi bu süreçleri gerçekten yapar ve özümser, kimisi de sadece "dostlar alışverişte görsün" diyerek birilerine rica eder. Gerçekten emek verenler, hayatta kazanan olacaktır. Çünkü toplumsal yaşam göstermiştir ki, ne çok zengin olmak ne de çok ünlü olmak insanı mutlu etmiyor. Uzun ve sağlıklı bir ömür sürenlerin, çevrelerinde çok fazla insan biriktiren, ilişkileri sürdürebilen kişiler olduğunu görmekteyiz. Yedikleri yemekleri kalabalık bir ortamda yiyebilen, akraba ve dostlarıyla birlikte zaman geçiren insanlar bunlardır.

Bu açıdan topluma yararlı, toplumun da arzu ettiği bir toplumsal uyum içerisinde olmak ve çok yönlü olmanın gereği olduğunu düşünüyorum.

Özetle; kurumsal yönetişim ilkeleri çerçevesinde şahıs olarak davranabilen, şeffaf, hesap verebilir, sorumluluk alan, adil, cesur, yılmayan, kendini fazla ciddiye almayan, hatalarından ders alarak öğrenen ve tekrar aynı cesaretle hareket eden, toplumla bütünleşip toplumun yararına demokrat kişiliğiyle hizmet edebilen, çevresinde ilişkiler biriktirebilen ve bunları sürdürebilen insan, başarılı olacaktır. Bunları belli ölçüde iyi bir eğitim sürecinden geçen, ailesi ve çevresiyle iyi ilişkiler kurabilen insanlar, sonraki hayatlarına da profesyonel hayatlarına da yansıtacaklardır.