Öğrencilere ve yeni mezunlara tavsiyeleriniz nelerdir?

İlk tavsiyem vakitleri olduğu dönemde gelecekte öğrenmek veya takip etmek durumunda olacakları kaynakları şimdiden bulmaya çalışmak. Ne demek istiyorum, ilgili oldukları alanlarda daha sonra kullanacakları birtakım kaynakları, izleyecekleri noktaları bulma konusunda iş hayatında zaman bulamayabilirler çünkü iş hayatı oldukça yoğun bir dönem. Halbuki şuanda bu kaynakları az çok belirlemeye başlarlarsa, yarın o gelişmelerin ortaya çıkarttığı dünyayı izleme konusunda sıkıntı çekmeyebilirler. Çok basit bir örnekle, ilgili olduğunuz bir konu sanatçıdır, o sanatçının twitterını, sitesini izlediğiniz zaman onunla ilgili gelişmeleri takip edebilirsiniz, benim de bahsettiğim bu. İş dünyasıyla alakalı ilgilerini ne çekiyorsa şimdiden o kaynakları nerede izleyeceklerini, nerelerde doğru kaynaklara ulaşabileceklerini görmeye çalışmak ve onları izlemek onları hakikaten güncel durumda tutacaktır. İkincisi, büyük çerçeveler, kalıplar, sınırlar koymak yerine sınırsız düşünebilmeyi veya farklı alanlara bakabilmeyi öğrenmeye çalışmak önemli. Genellikle işletme, mühendislik okuyan arkadaşlar veya başka bölümlerde okuyan arkadaşlar bir konuda bir çerçeve oluşturma riskine sahipler. Hızlı tüketim mamüllerinde böyle bir uygulama var, bu şirket bunu yapıyor. Halbuki farklı disiplinlere, farklı alanlara baktığınız zaman birbirine uyarlanabilecek ve o düşünce kalıplarını dağıtabilecek yeni fikirlerle karşı karşıya gelebilme şansları söz konusu. Ben buna hep şu örneği veririm: kuantum fiziğinde okuyan kişiler şuanda dünya ekonomisini çok daha iyi anlayabilme şansına sahipler çünkü kuantum fiziği de belirsiz, sınırsız, öngörülemeyen, kestirilemeyen bir alan. 2009’dan itibaren dünya ekonomisine baktığınız zaman birtakım şeyler niye böyle oldu diyebileceğiniz belirsizlikler içerisinde. Dolayısıyla o disiplini okuyan birisi aslında bu tarafta da o paradigmayı oluşturabilme ve ona hazırlıklı olabilme şansına sahip. Üçüncü noktaya gelirsek, sürekli öğrenen birileri olmak önemli. Zaman zaman biz öğrenebileceğimiz süreçleri boşa harcayabiliyoruz veya zaten öğrendik biliyoruz diyebiliyoruz. Son olarak da hepimiz çok ciddi bir değişimin olduğuna ve bunun her alanda olduğuna hemfikiriz ama değişime direnmekten hiçbirimiz bahsetmiyoruz, değişime ayak uydurmaktan bahsediyoruz. Tavsiyem de değişime ayak uydurmak değil, değişimi şekillendirmek. Değişime her zaman ayak uydurabilirsiniz siz isteseniz de istemeseniz de ama değişimi şekillendirenler asıl kazananlar veya geleceği kurgulayanlardır. O yüzden bence hem paradigma anlamında hem de hazırlık anlamında ben nasıl geleceği şekillendirebilirim peşinde koşmaları en büyük tavsiyem diye düşünüyorum.